Journaal van Bontekoe

Toon op kaart

Reisgids +

Kaart en locatie van Journaal van Bontekoe

Ontdek

Eet - Drink

GRATIS GIDS

Op 28 december 1618 vertrok Bontekoe als schipper van het spiegelretourschip (Oost-Indiëvaarder) Nieuw Hoorn van Texel naar Bantam op Java. Er waren 206 bemanningsleden, allen mannen en jongens. De reis ging eerst vrij voorspoedig: het schip voer langs de punt van Brazilië, en arriveerde eind mei 1619 bij Kaap de Goede Hoop. Hier werd niet aangelegd, wegens het slechte weer en omdat er nog genoeg voorraden waren. Het schip deed vervolgens 21 dagen Réunion en negen dagen Sancta Maria aan en vertrok daar op 8 september.

In de loop van de reis overleden 17 mensen, zodat er 189 over waren toen het schip in de buurt van Sumatra was gekomen. Op 19 november 1619 raakte door onvoorzichtigheid van botteliersmaat Keelemeyn een vat brandewijn in brand en daarna de smidskolen. Een half uur nadat de brand geblust leek laaide deze weer op; de kolen waren blijven smeulen. Er waren 360 halve vaten buskruit op het schip, deels voor verdediging onderweg, deels voor transport naar Oost-Indië. Tijdens de brand stelde Bontekoe voor dit deel van de lading overboord te zetten, maar koopman Hein Rol was daar eerst tegen omdat het kruit nog nodig kon zijn als het schip nog aangevallen zou worden door Spaanse schepen. Nadat de brand zich uitbreidde ging een aantal bemanningsleden zonder toestemming van boord in een (kleinere) boot en een sloep (later schuit genoemd, kleiner dan de boot) in plaats van te helpen blussen. Bontekoe beschouwde dit als drossen, dat wil zeggen deserteren, hoewel Hein Rol, die boven Bontekoe stond, er ook bij was. De resterende bemanning begon alsnog het kruit overboord te zetten, maar de brand bereikte het nog aanwezige kruit (300 halve vaten) en het schip explodeerde. Van de 119 personen die nog aan boord waren overleefden maar twee het: Bontekoe, die zwaargewond raakte, en de jongeman Hermen van Kniphuysen. Ze werden door de boot aan boord genomen. Het aantal overlevenden was daarmee 46 in de boot en 26 in de schuit, bij elkaar 72.

Van de hemden van de inzittenden werden zeilen genaaid. Na verloop van tijd stapten de mensen van de schuit over in de boot. Soms was er voedsel: één keer kwamen er meeuwen over de boot heen vliegen, die gepakt konden worden, en een andere keer waren er vliegende vissen. Er was geen drinkwater en sommigen dronken uit wanhoop zeewater of hun urine. Het eerste raadde Bontekoe af, het tweede deed hij ook een poosje, tot deze ondrinkbaar werd. Uiteindelijk ging het regenen en had men weer drinkwater. Aan voedsel was zo'n gebrek dat de bemanning de scheepsjongens wilde doden om op te eten. Bontekoe was daar tegen, waarop ze bereid waren nog drie dagen te wachten. Net op tijd, dertien dagen na het vergaan van de Nieuw Hoorn, werd een eilandje in Straat Soenda bereikt, 15 mijl uit de kust van Sumatra, waar men zich tegoed deed aan kokosnoten. Daarna ging men door naar het vasteland van Sumatra.

Deel op Facebook >
Journaal van Bontekoe op de kaart >

wandelingen & reisgidsen? Ook in Hoorn! Wordt gratis lid >

Ontdekken In de buurt

Hoorn, Noord-Holland

Hoofdtoren

De Hoofdtoren is een van de laatste verdedigingswerken in het Noord-Hollandse Hoorn die bewaard zijn gebleven. Tegenwoordig (2012) zijn er in de toren een grillbar en een restaurant gevestigd. De toren staat aan de haven van de stad. Hij...

detail >

Reisgids +

Hoorn, Noord-Holland

Speelgoedmuseum De Kijkdoos

Vlakbij de Hoofdtoren, aan de Hoornse haven, vindt u in een prachtig monument het Speelgoedmuseum De Kijkdoos. De ontvangst is op zich al een bezoek waard. Wanneer u binnenkomt, proeft u gelijk de sfeer van dit unieke museum. De entree is i...

detail >

Reisgids +

Hoorn, Noord-Holland

Museum van de Twintigste Eeuw - Nostalgisch museum

Het Museum van de 20e Eeuw is een museum in de stad Hoorn, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. In het museum worden interieurs en (gebruiks)voorwerpen uit de periode 1900 tot circa 1980 getoond, variërend van speelgoed, huiskamers, k...

De Waag in Hoorn werd in 1609 in opdracht van Hendrick de Keyser gebouwd op het plein de Roode Steen. Het gebouw was het middelpunt van de kaasmarkten die vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw, toen Hoorn als zeehaven minder bela...

Het gebouw waar het museum in gevestigd is, was aanvankelijk het Statencollege - de vergaderplaats van de Gecommitteerde Raden van West-Friesland en het Noorderkwartier, als onderdeel van de Staten van Holland en West-Friesland. Dit pand is...

De Bossuhuizen zijn drie aangrenzende huizen aan de Slapershaven in de West-Friese stad Hoorn. De gevelstenen van deze 17e-eeuwse huizen zijn als een stripverhaal: ze vertellen over de slag op de Zuiderzee die de West-Friezen in 1573 heb...

detail >

Reisgids +

Bezienswaardigheden in Hoorn

Alles zien in Hoorn

Bezienswaardigheden in Noord-Holland

Alles zien in Noord-Holland